Wyspa Å›w. PawÅ‚a – niewielka wysepka idealnie nadajÄ…ca siÄ™ na krótki wypad z kurortów póÅ‚nocnej Malty, by poznać miejsce, w którym przed wiekami miaÅ‚ rozbić siÄ™ statek ze Å›w. PawÅ‚em na pokÅ‚adzie. Oprócz wspaniaÅ‚ych widoków na morze warto zadumać siÄ™ przy pomniku poÅ›wiÄ™conemu apostoÅ‚owi.
Mosta – do miasteczka poÅ‚ożonego w sercu Malty warto zajrzeć, by zobaczyć najpiÄ™kniejszÄ… Å›wiÄ…tyniÄ… na wyspie, jakÄ… jest koÅ›cióÅ‚ pod wezwaniem WniebowziÄ™cia NMP, wniesiony na podobieÅ„stwo bazyliki Å›w. Piotra w Rzymie. Chociaż Å›wiÄ…tynia wybudowana w latach 1833-1860 nie ma takich rozmiarów jak pierwowzór, jej potężnÄ… kopuÅ‚Ä™ widać z niemalże wszystkich miejsc na wyspie. Z koÅ›cioÅ‚em zwiÄ…zana jest historia z II wojny Å›wiatowej, kiedy podczas jednego z nalotów do Å›rodka w trakcie nabożeÅ„stwa wpadÅ‚a bomba lotnicza, niszczÄ…c część dachu, ale nie eksplodujÄ…c. ZÅ‚owrogi eksponat, który nie wybuchÅ‚ i jest przez mieszkaÅ„ców wyspy traktowany z wielkim respektem można zobaczyć w miejscowym muzeum. Przy okazji pobytu w mieÅ›cie warto udać siÄ™ na krótki spacer po plÄ…taninie wÄ…skich uliczek i starych budynków z maltaÅ„skimi balkonami. Być może w którymÅ› ze sklepików uda siÄ™ nabyć bezcennÄ… pamiÄ…tkÄ™…
Naxxar – miejscowość zwiÄ…zana jest z historiÄ… Malty i losami Å›w. PawÅ‚a, który w tym miejscu zatrzymaÅ‚ siÄ™ po katastrofie statku i krzewiÅ‚ chrzeÅ›cijaÅ„stwo w kaplicy na póÅ‚nocnych obrzeżach. TurystycznÄ… ciekawostkÄ… jest także okoliczny paÅ‚ac Palazzo Parisio & Gardens wniesiony w 1733 r. i okreÅ›lony mianem „miniaturowego Wersalu”.
Mdina – jedno z ciekawszych miast na wyspie, malowniczo poÅ‚ożone na szczycie wzgórza, z którego roztaczajÄ… siÄ™ piÄ™kne widoki na okolicÄ™. Miejscowość pomimo niewielkich rozmiarów ma zabytkowy charakter z bardzo wÄ…skimi i krÄ™tymi uliczkami, które spacerowicze upodobali sobie najbardziej. Pierwsze Å›lady osadnictwa wskazujÄ…, że okolica byÅ‚a zamieszkiwana już IV w. p.n.e., a znaczÄ…cÄ… osadÄ™ warownÄ… zaÅ‚ożyli jako pierwsi Fenicjanie okoÅ‚o 700 r. p.n.e. Obecna architektura pochodzÄ…ca z XI w. jest dzieÅ‚em Normanów i miesza siÄ™ dodatkowo z architektonicznym barokiem, co tworzy niepowtarzalne poÅ‚Ä…czenie stylów. Mdina nosi miano „miasta ciszy”, gdyż tylko auta zarejestrowane w mieÅ›cie mogÄ… poruszać siÄ™ po centrum, a we wspaniaÅ‚ych parkach, i zacisznych alejkach można siÄ™ o tym przekonać na wÅ‚asne uszy. Potężne mury otaczajÄ…ce starówkÄ™ wybudowali Saraceni w 870 r., z kolei do najważniejszych zabytków należy barokowa katedra z fasadÄ… o harmonijnych proporcjach i ogromnÄ… kopuÅ‚Ä…. MalowidÅ‚a Å›cienne, rzeźbiarskie ornamenty i wspaniaÅ‚e kaplice opowiadajÄ… w dużej mierze o losach Å›w. PawÅ‚a, którego statek rozbiÅ‚ siÄ™ w pobliżu wyspy. Wiele regionalnych pamiÄ…tek skrywa Cathedral Museum znajdujÄ…ce siÄ™ w barokowym paÅ‚acu, z kolei warto zajrzeć do lochów miasta, gdzie w podziemiach i tajemniczych przejÅ›ciach również urzÄ…dzono muzeum regionalne. Ciekawe kolekcje w postaci skamieniaÅ‚oÅ›ci ryb, owadów, ptaków i ssaków zgromadziÅ‚o Museum of Natural History, a prywatne muzeum Palazzo Falzon przedstawia ciekawe zbiory obrazów, antyków i broni.
Rabat – chociaż miasteczko sÄ…siaduje z cichÄ… i spokojnÄ… MdinÄ…, ma gwarne oblicze peÅ‚ne sklepów, barów i kilku atrakcji turystycznych. WedÅ‚ug legendy w jednej z grot Rabatu miaÅ‚ pomieszkiwać Å›w. PaweÅ‚, którego podróż z Jerozolimy do Rzymu przerwaÅ‚a katastrofa morska. Dlatego najważniejszym miejscem jest koÅ›cióÅ‚ Å›w. PawÅ‚a powstaÅ‚y tam, gdzie wczeÅ›niej wznosiÅ‚a siÄ™ najstarsza Å›wiÄ…tynia na Malcie, a także grota Å›w. PawÅ‚a, w której znajduje siÄ™ posÄ…g Å›wiÄ™tego oraz tajemniczy kamieÅ„ z mocÄ… uzdrawiajÄ…cÄ…. Z groty można przedostać siÄ™ tunelem do miejscowego muzeum z eksponatami odnoszÄ…cymi siÄ™ do historii wyspy, a także powÄ™drować do kolejnych podziemi, jakimi sÄ… katakumby i schrony pochodzÄ…ce z okresu II wojny Å›wiatowej. Ciekawe zbiory pochodzÄ…ce z wykopalisk rzymskich, ozdobione cennÄ… posadzkÄ… mozaikowÄ… zgromadziÅ‚o również Museum of Roman Antiquities, z kolei peÅ‚nÄ… grozy wyprawÄ™ warto odbyć do dwóch podziemnych cmentarzy, w których chowano zmarÅ‚ych już od czasów Å›redniowiecza. Nieopodal Mdiny i Rabatu znajduje siÄ™ interesujÄ…ce Ta’Qali Craft Centre, czyli wioska rÄ™kodzieÅ‚a, w której można nabyć miÄ™dzy innymi pamiÄ…tki zÅ‚otnicze i ceramiczne. Po wyczerpujÄ…cym zwiedzaniu najlepiej odpocząć w cieniu i zaciszu przepiÄ™knych Ogrodów Howarda.
Okolice Mdiny i Rabatu – zwiedzanie wyspy nie zajmuje wiele czasu, dlatego w wolnej chwili warto wybrać siÄ™ w krótkÄ… podróż, by zobaczyć stanowisko archeologiczne znane z tajemniczych kolein Clapham Junction; piÄ™kny paÅ‚ac Verdala Palace otoczony parkiem, w którym wypoczywajÄ… prezydenci Malty; Klify Dingli – interesujÄ…ce miejsce z najwyżej poÅ‚ożonÄ… wsiÄ… na wyspie, gdzie zawsze można liczyć na piÄ™kne widoki oraz zachwycajÄ…cy pejzaż z kapliczkÄ… Magdalena Chapel w tle.
Okolice Valletty – tereny wokóÅ‚ stolicy sÄ… o tyle ciekawa, iż na krótkiej wycieczce można zwiedzić kilka ciekawych zabytków znajdujÄ…cych siÄ™ w pobliskich wioskach. Na uwagÄ™ z pewnoÅ›ciÄ… zasÅ‚uguje San Anton Palace – XVII-wieczny paÅ‚ac bÄ™dÄ…cy siedzibÄ… maltaÅ„skich wÅ‚adz z piÄ™knymi ogrodami udostÄ™pnionymi zwiedzajÄ…cym; koÅ›cióÅ‚ Church of Savior w Lija ze skromnÄ… fasadÄ…, ale bogatym wnÄ™trzem i kunsztownie wykonanymi malowidÅ‚ami; koÅ›cióÅ‚ Church of St. Mary z fasadÄ… przypominajÄ…cÄ… rzymskie Å›wiÄ…tynie oraz noszÄ…cy wpÅ‚ywy hiszpaÅ„skie, XVII-wieczny Church of the Annunciation, stojÄ…cy na rynku w Balzan.
Blue Grotto – lokalne agencje turystyczne i prywatni przewoźnicy organizujÄ… turystom szukajÄ…cym wrażeÅ„ wycieczki wzdÅ‚uż malowniczych klifów osiÄ…gajÄ…cych w poÅ‚udniowej części Malty zadziwiajÄ…cÄ… wysokość. WyprawÄ™ najlepiej zacząć w miejscowoÅ›ci Wied iz-Zurrieq, by udać siÄ™ do gÅ‚Ä™bokiego kanionu skalnego z tunelami, grotami i przejÅ›ciami prowadzÄ…cymi do magicznej Blue Grotto. NiezwykÅ‚a jaskinia najatrakcyjniej wyglÄ…da z samego rana, gdy promienie sÅ‚oneczne przebijajÄ… siÄ™ przez Å‚ukowate, skalne arkady i malujÄ… na bÅ‚Ä™kitnej tafli tÄ™czÄ™ barw ze zjawiskowÄ… poÅ›wiatÄ….
ÅšwiÄ…tynia Hagar Qim – wyprawÄ™ do Blue Grotto warto powiÄ…zać ze zwiedzaniem malowniczego miejsce z widokiem na wysepkÄ™ Fifla, w którym usadowiÅ‚y siÄ™ zabytkowe skupiska masywnych megalitów pochodzÄ…ce z 3000-2500 lat p.n.e. Nad ruinami wzniesiono ogromny, brezentowy namiot osÅ‚aniajÄ…cy kamienne budowle i turystów przed promieniami sÅ‚onecznymi. ZwiedzajÄ…cym udostÄ™pniono miÄ™dzy innymi stanowisko archeologiczne o nieregularnym ksztaÅ‚cie, w którym dobrze zachowaÅ‚y siÄ™ rozmaite komnaty, korytarze i kamienne Å›wiÄ…tynie. Na edukacyjnej Å›cieżce można cofnąć siÄ™ do odlegÅ‚ej przeszÅ‚oÅ›ci oraz wyobrazić sobie życie dawnych MaltaÅ„czyków oglÄ…dajÄ…c system kamiennych Å›wiÄ…tyÅ„ Mnajdra.
Delimara – uroczy przylÄ…dek na poÅ‚udniu Malty, którego walory podkreÅ›la malownicza latarnia morska oraz póÅ‚ki skalne doskonale nadajÄ…ce siÄ™ do opalania. PiÄ™kne widoki na morze i klify wieÅ„czÄ…ce dwie zatoczki stanowiÄ… wdziÄ™czny temat fotograficzny.
Park Limestone – przyjemne miejsce, w którym oprócz podziwiania maltaÅ„skich pejzaży można dowiedzieć siÄ™ czegoÅ› wiÄ™cej o geologicznej historii wyspy oraz wziąć udziaÅ‚ w interesujÄ…cym wydarzeniu, jakim sÄ… noce maltaÅ„skie prezentujÄ…ce lokalny folklor oraz serwujÄ…ce kulinarne specjaÅ‚y.
Tarxien – wielu turystów przyjeżdża do miasta, by udać siÄ™ na peÅ‚nÄ… grozy, ale fascynujÄ…cÄ… i wypeÅ‚nionÄ… przygodami wyprawÄ™ do podziemnego labiryntu Hypogeum Hal Saflieni. NiezwykÅ‚y kompleks Å›wiÄ…tynny w caÅ‚oÅ›ci zbudowany pod powierzchniÄ… ziemi naukowcy datujÄ… na 3000-1800 r. p.n.e. ZwiedzajÄ…cym przechodzi dreszcz po plecach, jak dowiadujÄ… siÄ™, że miejsce byÅ‚o nie tylko zwiÄ…zane z obrzÄ™dami religijnymi, ale peÅ‚niÅ‚o funkcjÄ™ cmentarzyska, w którym pochowano przed wiekami kilka tysiÄ™cy ciaÅ‚. Tajemnicze komnaty rozmieszczone sÄ… na różnych powierzchniach i gÅ‚Ä™bokoÅ›ciach. W jednej z nich naleziono figurkÄ™ ÅšpiÄ…cej Wenus, która znajduje siÄ™ obecnie w Muzeum Archeologicznym Valletta. Jeżeli ktoÅ› nie ma dosyć wÄ™drówek po mrocznych korytarzach powinien zajrzeć dodatkowo do zespoÅ‚u Å›wiÄ…tyÅ„ Tarxien. Jest to jeden z najstarszych obiektów na Malcie, w skÅ‚ad którego wchodzÄ… koÅ›cioÅ‚y z misternymi zdobieniami siÄ™gajÄ…cymi 3000 r. p.n.e.
Tresc opisow dostarczana przez merlinx. Linia Victoria – gratka dla miÅ‚oÅ›ników fortyfikacji, którzy na pasjonujÄ…cej wycieczce mogÄ… zwiedzić naturalnÄ… liniÄ™ obrony w postaci rowu tektonicznego. Strategiczne miejsce wykorzystali w XIX wieku Brytyjczycy, budujÄ…c w tym miejscu system samodzielnych fortów, murów i bastionów. Zwiedzić można miÄ™dzy innymi fort Mosta z katakumbami i stanowiskiem artylerii oraz fort Madliena z zachwycajÄ…cymi widokami na okolicÄ™.
Grota Ghar Dalm – w pobliżu miejscowoÅ›ci Birzebbuga znajduje siÄ™ kilkudzisiÄ™ciometrowy odcinek podziemnej groty wydrążonej przez podziemnÄ… rzekÄ™. Podczas zwiedzania niewielkiego muzeum można poznać historiÄ™ Sycylijczyków przybyÅ‚ych na MaltÄ™ przed kilkoma wiekami oraz prastarych zwierzÄ…t żyjÄ…cych w tym miejscu 18 tys. lat temu.
Wyprawa na WyspÄ™ Gozo:
Victoria (Rabat) – z historiÄ… wyspy najlepiej zapoznać siÄ™ w jej stolicy. Warowne mury wokóÅ‚ twierdzy wzniósÅ‚ w XVII w. król Filip II, a w kolejnych latach rozbudowali Kawalerowie MaltaÅ„scy. PiÄ™knie brzmiÄ…ca nazwa – Victoria – zostaÅ‚a nadana miastu dopiero w 1897 r. i odnosi siÄ™ do upamiÄ™tnienia „diamentowego” jubileuszu angielskiej królowej Wiktorii, z racji tego, że Gozo w tym okresie byÅ‚a koloniÄ… brytyjskÄ…. NajwiÄ™kszÄ… atrakcjÄ… budzÄ…cÄ… szacunek turystów jest XVII-wieczna twierdza Il-Kastell – wielka cytadela zajmujÄ…ca szczyt wzgórza, wybudowana jako schronienie przed atakami tureckimi i pirackimi. Co ciekawe, w murach bastionu mogli schronić siÄ™ jednoczeÅ›nie wszyscy mieszkaÅ„cy wyspy. Obecnie znajduje siÄ™ tam katedra WniebowstÄ…pienia NMP ze skromnÄ… fasadÄ…, ale za to bogatym, barokowym wnÄ™trzem. W gÅ‚Ä™bi katedry znajduje siÄ™ muzeum, prezentujÄ…ce przede wszystkim miÅ‚oÅ›nikom sztuki sakralnej: kolekcjÄ™ szat, przedmioty liturgiczne, manuskrypty i obrazy. Przy okazji spaceru po malowniczej twierdzy warto zajść do centrum rzemiosÅ‚a zajmujÄ…cego część dawnego wiÄ™zienia, zwiedzić budynek zbrojowni joannitów z koÅ„ca XVIII w. oraz przyjrzeć siÄ™ dawnym przedmiotom codziennego użytku wystawionym w Folklore Museum. Oprócz ciekawych zabytków starówka oferuje turystom It-Tokk, czyli obsadzony drzewami, gwarny rynek ze sklepikami, kawiarenkami i barami serwujÄ…cymi delikatne Marsovin. Od placu odchodzÄ… malownicze uliczki ze starymi domami, których charakterystycznym elementem sÄ… drewniane koÅ‚atki na drzwiach, XVII-wiecznym koÅ›cioÅ‚em Å›w. Jakuba i budynkiem Banca Giuratale zajÄ™tym przez instytucje rzÄ…dowe. Nad It-Tokk góruje monumentalny, obficie zdobiony budynek bazyliki Å›w. Jerzego oraz zabytkowy koÅ›cióÅ‚ Å›w. Jakuba. Spacer po mieÅ›cie chociaż nie zajmuje zbyt wiele czasu, obrazuje niezwykÅ‚y koloryt i indywidualny charakter Wyspy Gozo, która mimo wszystko różni siÄ™ od Malty.
Calypso’Cave – miejsce, którego nie powinno siÄ™ pominąć w trakcie pobytu na Gozo. WÅ‚aÅ›nie tam nimfa Kalipso wiÄ™ziÅ‚a Odyseusza przez siedem lat i chociaż sama grota może rozczarować warto tam pojechać ze wzglÄ™du na przepiÄ™kne widoki. Klimat samego miejsca pobudza jednak turystycznÄ… wyobraźniÄ™ i sprawia, że po powrocie można opowiedzieć znajomym o spotkaniu „oko w oko” z mitycznymi bohaterami.
Azure Window – kolejne miejsce, z którego sÅ‚ynie Gozo to BÅ‚Ä™kitne Okno, czyli imponujÄ…ca formacja w ksztaÅ‚cie Å‚uku, zdobiÄ…ca wiÄ™kszość widokówek z wyspy. SkaÅ‚a swoim ksztaÅ‚tem przypomina wysuniÄ™tÄ… w morze arkadÄ™ i najkorzystniej wyglÄ…da z poziomu wody. OpÅ‚ywajÄ…c skaÅ‚Ä™ dookoÅ‚a warto rozglÄ…dać siÄ™ po malowniczych klifach, w strukturze których można podobno ujrzeć „ludzkÄ… twarz” lub „kamiennego krokodyla” wypoczywajÄ…cego na skraju urwiska. InteresujÄ…ca jest także pobliska Fungus Rock – malownicza skaÅ‚a, której nazwa pochodzi od grzybów zbieranych przed wiekami przez krzyżaków.
Gharb – na Gozo nie ma zbyt wielu miejscowoÅ›ci, dlatego dla poznania wyspiarskiej architektury warto udać siÄ™ do niewielkiej wioski z bielonymi domami ozdobionymi rzeźbionymi balkonami i barokowym koÅ›cioÅ‚em zachwycajÄ…cym kwiecistÄ… ornamentykÄ….
Ta’Pinu – miejsce pielgrzymkowe mieszkaÅ„ców Gozo i Malty, w którym wzniesiono neoromaÅ„skie sanktuarium. W Å›wiÄ…tyni można miÄ™dzy innymi obejrzeć dary zÅ‚ożone przez marynarzy ocalaÅ‚ych w katastrofach morskich oraz poznać lokalne obrzÄ™dy religijne podczas zwiedzania marmurowych stacji Drogi Krzyżowej z postaciami naturalnej wielkoÅ›ci.
Ggantija – stanowisko archeologiczne na obrzeżach wsi Xaghra, z którego można podziwiać wspaniaÅ‚Ä… panoramÄ™ Gozo. Wykopaliska pochodzÄ… z 3600-3000 r. p.n.e. i uchodzÄ… za najstarsze na Å›wiecie budowle wzniesione ludzkÄ… rÄ™kÄ…. Dwie Å›wiÄ…tynie otoczone masywnÄ… Å›cianÄ… zbudowanÄ… z olbrzymich megalitów potrafiÄ… na turystach zrobić wrażenie.
Sannat – atrakcjÄ… niewielkiej miejscowoÅ›ci jest zabytkowy koÅ›cióÅ‚ Å›w. MaÅ‚gorzaty z bliźniaczymi dzwonnicami oraz okoliczne klify siÄ™gajÄ…ce wysokoÅ›ci 200 m.
Wyspa Comino – ostoja ciszy i spokoju pozbawiona zieleni i mieszkaÅ„ców, ale piÄ™kna, surowa, z zapierajÄ…cymi dech w piersiach widokami na bÅ‚Ä™kit morza. Wielu turystów wypożycza Å‚odzie i pÅ‚ynie na wysepkÄ™, by kÄ…pać siÄ™ w przeźroczystej wodzie i nurkować do podwodnych raf koralowych.